Kjarkleysi meirihlutans

Borgarstjóri gerði fyrri bloggfærslu mína að umræðuefni í upphafsorðum sínum í seinni umræðu um fjárhagsáætlun fyrir árið 2017 og taldi um misskilning að ræða. Svo tel ég ekki vera og ástæðan er eftirfarandi. 

Ljóst er að markmið meirihlutans í Reykjavík með hagræðingaraðgerðum sínum fyrir þetta ár og næstu 2 voru að ná markmiðum um sjálfbærni í rekstri borgarsjóðs svo að tekjur og útgjöld héldust í hendur ná mætti upp fjármagni til fjárfestinga eða greiðslu skulda. 

Í 9 mánaða uppgjöri fyrir þetta ár er hvergi hægt að lesa um hvernig hagræðingarvinnan gekk en planið var að hagræða um 1.780 m.kr. á þessu ári, 1.150 á því næsta og tæpar 500 m.kr. árið 2018. Gagnrýnin beindist að því að hagræðingarkröfurnar hefðu verið afskrifaðar hver af annarri á árinu og eftir stæði aðeins brot. Þá að vinnubrögð meirihlutans að kasta fram hagræðingartillögum á óútfærðan hátt væru ótrúverðugar. Jafnframt var tekið fram að auðvitað væri árið ekki liðið og því þyrftum við að sjá hvernig fram horfir þegar það er liðið. 

Samkvæmt ábendingum fjármálaskrifstofu með 9 mánaða uppgjöri er 200 m.kr. halli á velferðarsviði á fyrstu 9 mánuðunum, 188 m.kr. halli á hjúkrunarheimilum, 169 m.kr á rekstri grunnskóla þrátt fyrir aðgerðir, 20 grunnskólar reknir með halla og 16 leikskólar. Þá muna allir að tekin var ákvörðun um að afskrifa um 678 m.kr. hagræðingarkröfu á grunnskólann í haust þegar ljóst var að hagræðingarkröfur meirihlutans gengu hreinlega ekki upp.  

Það er því ekki nema eðlilegt að efast um ágæti áætlanagerðar meirihlutans. Í uppgjörinu má hvergi sjá þess merki að verið sá að fást við verkefnin sem brýn þörf er á að endurskoða og skipuleggja. Þjónusta við aldraða og fatlaða verður að taka breytingum ef borgin á að sinna þörfum og grunnskólakerfið kallar á breytingar sem ekki fjármagna sig sjálfar. Aðferðirnar eru ótrúverðugar, þeim var slengt fram með óábyrgjum hætti, settar í nefnd þannig ekki þurfi að svara fyrir þær og svo er ekki útlit fyrir að þær standist markmið um sjálfbærni.

Nú þegar er búið að draga í land með hagræðinguna sem sett var á næsta ár og hún nú 870 milljónir í stað 1.150. Allt þetta hleður undir þá tilfinningu að þarna sé um einhvers konar undanhlaup að ræða. Andvaraleysi meirihlutans gagnvart því að fást við krefjandi breytingar á þjónustu borgarinnar er staðreynd.

Við fulltrúar Sjálfstæðisflokksins lögðum fram fjölda tillaga um hvernig mætti innleiða breytingar í velferðarþjónustunni á næsta ári til að takast á við fjölgun aldraðra og þjónustuþarfir þeirra og fatlaðs fólks. Við viljum taka mun sterkar á þeim málum en gert hefur verið. Ljóst er að ekki verður hægt að reka velferðarþjónustuna með sama hætti næstu áratugi og bregðast verður við strax með trúverðugum hætti. 

Merkilegt var að borgarstjóri gekk þá fram með þeim orðum að tillögurnar væru full kjarkaðar. Já, eflaust eru þær kjarkaðar sem betur fer og ekki fyrir þá sem forðast að taka á erfiðum málum, enda nóg komið af kjarkleysi meirihlutans.

 

Er ekki komið gott?

Meirihlutinn í Reykjavík setti miklar hagræðingaraðgerðir á dagskrá fyrir ári síðan til að bjarga A-hluta borgarsjóðs en þá stóð til að hagræða um 1.780 milljónir króna á þessu ári, og fyrir árið 2017 átti hagræðingin að vera 1.155 milljónir. 

Nú þegar árið er í þann mund að líða og litið er yfir farinn veg þá má sjá þessa klausu í 9 mánaða uppgjöri þessa árs "Rekstrargjöld voru án afskrifta 69.014 mkr eða um 181 mkr undir fjárhagsáætlun.". Nú eru auðvitað ekki öll kurl komin til grafar því enn á eftir að taka allt árið saman en ekki er hægt að segja að þetta líti sérstaklega vel út. Á fyrstu 9 mánuðunum er hagræðingin brot af áætlun. 

Á morgun er til umfjöllunar fjárhagsáætlun næsta árs. Þar er búið að draga verulega niður í hagræðingunni eða frá 1.155 milljónir og niður í 870 milljónir þannig að ljóst er að lítið mark má taka af þessari ótrúverðugu áætlunargerð meirihlutans í Reykjavík.

Verklagið er með ólíkindum í herbúðum borgarstjóra sem er orðin sérfræðingur að rúlla boltanum inn í framtíðina en takast ekki á við þau mál sem brýnust eru. Stofnaðar eru nefndir sem hægt er að vísa á að séu að störfum í stað þess að að þurfa að svara þessum "óþægilegu" málum sjálfur.

Andvaraleysið gagnvart því hvernig þjónusta við íbúa þarf að þróast á næstu árum til að mæta þörfum íbúa er alvarlegt og óþolandi. Ráðast þarf í gagngerar breytingar á velferðar og skólakerfi en borgarstjóri virðist engar skoðanir hafa á þeim, né öðru því sem óþægilegt er að svara fyrir.